Tholen - Gisteren presenteerden Philips en Grodan de resultaten van hun onderzoek naar energie-efficiënte(re) tomatenteelt. De lessen van 2023 en 2024 werden dit jaar toegepast in de proef om te laten zien hoe energie-efficiënte strategieën kunnen leiden tot nog meer verbeteringen in de prestaties van planten en vruchten. De proef focuste zich in 2024 – 2025 op het gebruik van spectrale dimming van LED, gebruik van geavanceerde energieschermen, verticale planttemperatuur en het beheren van water- en voedingsopname.
Interessante kost dus. Zeker in een tijd waarin energie(besparing) veel aandacht verdient. En dat er winst is te behalen, is wel duidelijk na het beluisteren van de presentaties van gisterenmiddag.
Bekijk hier de fotoreportage.
Ruud Kaarsemaker
Ruud Kaarsemaker, projectleider bij Normec, vertoonde tijdens zijn presentatie op het scherm allerlei relaties met diverse nutriënten in het water versus een generatief - dan wel vegetatief gewas. Maar ook versus vruchtkwaliteit en het drogestofgehalte in het blad. Hij gaf een aantal take-aways mee waaronder dat beperkte Kalium opname leidt tot toename in brixwaarde en afname van het vruchtgewicht. En een lager EC verlaagt de brixwaarde en verhoogt het vruchtgewicht.
Na de presentatie van Ruud ontstaat er sowieso veel interactie met en in de zaal over dit onderwerp. Hier zijn nog slagen in te maken.
Martin van der Hout (Consulting Engineer), Dennis van Wingerden (Looye Kwekers), Erik Stappers (Horti-Consult), Stijn Jochems (Plant Empowerment) en Lucas Aertsen (Den Berk Délice)
De paneldiscussie stond in het teken van een holistische benadering van de energie-effiënte tomatenteelt. Holistisch heeft misschien een bijklank. Er wordt vooral bedoeld dat het de kas, en daarmee ook het gewas, in balans moet zijn.
Draai niet te hard aan de knoppen om energie te besparen. Doe dat met beleid, want het gewas reageert snel. En heftige gewasreacties doen meer kwaad dan goed.
Marcel Raats, Philips, verwijst naar de besparing op licht door de dimfunctie te gebruiken, kanalen soms af te schakelen en kritisch te kijken naar het spectrum. "En daarbij wilden we in deze proef niet toegeven op vruchtkwaliteit. En we zijn blij om dit met jullie telers hier te kunnen delen dat dat gelukt is."
Overigens is het gebruik van LED-licht echt niet de enige mogelijke besparing. Er is veel meer mogelijk. Erik Stappers, Horti-Consult, was nauw betrokken bij deze proef in de tijd dat hij werkzaam was bij Philips. Hij volgt de proef nog op de voet. "Ik zag dat de proef best extreem is gegaan in energie-besparing. Maar toch ging het goed. Het gewas redde het prima. Extreem, maar misschien hadden we nog wel een stapje verder kunnen gaan."
Dennis van Wingerden, Looye Kwekers
Er werden heel wat mythes ontkracht deze middag.
Is een percentage drainwater een doel? Andrew Lee Grodan schudt zijn hoofd: "Nee, zeker niet. Drain is een gevolg van de teeltstrategie. Dat luistert dus nauw." Lucas Aertsen, Den Berk Délice, beaamt dat. Bij hen op het bedrijf is een vast percentage drain geen gespreksonderwerp. Zij houden rekening met EC-waardes. En dat volgen ze heel goed in het drainwater. Ook bij Looye Kwekers wordt EC iedere dag gemeten. Evenals Ph overigens.
Wateropname is trouwens ook geen doel. Erik Stappers, Horti-Consult, benadrukt juist dat het veel meer gaat om wat erin zit. Welke nutriënten bevat het druppelwater. Dat beïnvloedt de vruchtkwaliteit.
Martin van der Hout
Een andere mythe: is ontvochting kostbaar? Nee, zeker niet wanneer je een warmtewisselaar inzet in dit proces. Martin van der Hout, Consulting Engineer: "De mogelijkheid van ontvochtigen maakt juist dat we in de glastuinbouw de vergelijking kunnen maken met Formule 1 racen. Ontvochtigen is cruciaal in semi-gesloten kassen. Je kunt ramen (en schermen) dichthouden om geen energie te verspillen. Het is helemaal fantastisch als je de kou en de warmte zou kunnen oogsten om dat op een later tijdstip in te kunnen zetten. Dan ben je echt Max Verstappen."
Stijn Jochems, Plant Empowerment, ziet wel wat problemen opdoemen in het kader van ontvochtigen. "Een te hoge luchtvochtigheid is onze vijand. We zien vaak dat het ene vochtprobleem wordt opgelost en er een ander opdoemt. De keuze voor het type ontvochtigen verdient aandacht. Kies voor die methode die past bij het probleem. Dat doen ze namelijk niet allemaal."
Tiemo Bodemann en Arjan van der Klaauw (Ridder) en Klaas-Jan de Ruiter (Normec)
Tiemo Bodemann, Ridder, ontkrachtte de mythe dat een lagere energie-input een vertraging in het gewas oplevert. "Dat klopt niet. Met de schermen en de bijbehorende schermstrategie zien we dat niet terug. Laat je adviseren hoe je dit kunt aanvliegen."
Stijn Jochems: "Oftewel, om de beeldspraak maar voort te zetten: je kunt een Formule 1 racewagen hebben, maar als je niet kunt sturen en het ding niet weet te bedienen, gaat 't 'm niet worden. Het gaat om de finesses. Data komen hierbij om de hoek kijken."
Marcel Raats, Philips
Er is veel gezegd deze middag. En veel geleerd. Andrew Lee, Grodan, en Marcel Raats, Philips, vatten het kort samen.
De holistische benadering van deze proef leidde tot beter gewasprestaties en –stabiliteit. Het dynamische spectrum leverde 2% energiebesparing op. Om het gewas beter te kunnen sturen zijn verschillende voedings- en watergeefstrategieën ingezet. De grafieken illustreerden dat het dus mogelijk is om minder energie in te zetten: hogere productiviteit van het gewas p/m², hogere brixwaarde en een hoger vruchtgewicht.
De proef krijgt een vervolg. We houden u op de hoogte.
Bekijk hier de fotoreportage.
Voor meer informatie:
Grodan
Andrew Lee
[email protected]
https://www.grodan.com/nl/
Philips
Marcel Raats
[email protected]
https://www.lighting.philips.nl/